BÖLÜM 7 - ÇEVRE BİLGİSİ

Çevre: İnsanı etkileyen ve insanlardan etkilenen dış ortama denir.

Çevre koruma: Çevre kirliliğini önlemek amacıyla yapılan çalışmalara denir.

Atık: Çevrede bozulma meydana getirecek miktarda çevreye boşaltılan maddelere denir. Atıklar çirkin görünüm arzetmesinin yanısıra pis koku yayar ve hastalık bulaştıran zararlıların üremesine sebep olur.

Çevre kirliliği: İnsanların faaliyetleri sonucu havada, suda, toprakta meydana gelen olumsuz gelişmeler, ekolojik dengenin bozulması, gürültü, koku ve atıkların meydana getirdiği zararlı sonuçlardır.

Çevre hakkı: Herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkını ihlal edenlere karşı yargı mercileri önünde savunma hakkıdır.

DBA: Ses değerlendirme birimi.

Gürültü: Kişilerin huzurunu, ruh ve beden sağlığını bozacak seviyede çıkartılan, istenmeyen seslerdir.

Çevre Kirlilikleri:

1- Hava kalitesini bozan kirlilik sebepleri:

a) Bakımı yapılmamış araçların fazla yakıt yakması,
b) Temiz olmayan yakıt kullanılması,
c) Trafik yoğunluğu,
d) Zorunlu haller dışında araç kullanma,
e) Trafik yoğunluğu nedeniyle aracın.uzun süre trafikte seyretmesi,
f) Duraklama ve park etme sırasında motorun gereksiz yere çalıştırılması,
g) Araç motoru rölantide çalışırken egzozdan çıkan karbonmonoksit gazı % 3.5'den, araç hareket halindeyken % 4.5'den fazla olmamalıdır.
h) Araçların egzoz gazları, yağ ve yakıt sazın-tıları, akıntıları ve buharları, lastik tozları ve parçaları, araçların taşıdıkları yüklerin toza-ması, buharlaşması vb.
ı) Taşıtlara taşıma sınırı üzerinde yük yüklemek, aşırı hızlı gitmek, araç dışına gereksiz aksesuarlar takmak, seyir halinde camları açmak, lastik havalarının uygun seviyede olmaması, gereksiz yere taşıt kullanmak havayı kirletir. Küçük silindir hacimli araçların kullanılması, aynı güçte olan taşıtlardan hafif olanının tercih edilmesi, yürüyerek gidilebilecek yere her hangi bir araçla gidilmemesi çevrenin korunması için alınacak tedbirlerdendir. Kurşunsuz yakıt kullanılmalı, çünkü havadaki kurşun kirliliğinin en önemli kaynağı taşıtlardır. Üstelik kurşunsuz yakıt kullanan araçların egzoz sistemlerindeki katalitik konvertör, egzozdan çıkan zehirli gazların zehirleyici etkilerini azaltmaktadır. Mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarından yararlanılmalıdır. Araç kullanırken trafiğin yoğun olmadığı saatleri, trafiğin yoğun olmadığı yolları tercih etmek gerekir. Gidilecek yere en kısa mesafeden gidilmelidir. Kısa mesafenin seçilmesi, enerji ve yakıt tasarrufu sağlamanın yanı sıra çevrenin kirle-tilmemesi bakımından da yarar sağlar. Üstelik turistler de temiz bir ülkeyi tercih ederler. Hava kirliliği, insanlarda nefes darlığı, kanser ve toplu ölümler gibi zararlara yol açmaktadır.

2- Toprak Kirliliği

a) Araç bakımlarının uygun ortamlarda yapılması, motor yağı, yakıt, asit vs. artıkların toprağa dökülmesi,
b) Araçlarda kullanılan, yenilen ve içilen maddelerin artıklarının çevreye atılması,
c) Kimyasal ve radyoaktif maddelerin emniyet tedbirleri alınmadan taşınması, (Radyoaktif maddelerin yüklenmesi, taşınması ve boşaltılması için Türkiye Atom Enerjisi Kuru-mu'ndan izin alınması zorunludur.)
d) Sürücülerin orman ve tarım arazisi yangınlarına sebep olmaları,
e) Dökülecek, taşacak, tozacak vb. şekillerde yük taşımak.
Bunlar toprak kirliliğine neden olur.

3- Su Kirliliği

a) Deniz kıyılarından veya dere yataklarından kum, çakıl alınması,
b) Atıkların sulara dökülmesi,
Bunlar da su kirliliğine neden olmaktadır.

4- Gürültü

a) Taşıtların neden olduğu gürültüler. (Egzoz, tekerlekler, motor, aracın hareketli ve sabit parçaları, korna, hoparlör, müzik cihazları, aerodinamik yapı, vs.)
b) Trafik akışının neden olduğu gürültüler. (Aşırı hız, ani fren, vs.) Taşıtlar tarafından çıkarılan gürültü; insanların ruh ve beden sağlıklarının bozulması, iş veriminin düşmesi ve dikkatin dağılması gibi işitsel, fizyolojik, psikolojik ve performans etkiler yapmaktadır. Çevredekileri rahatsız edecek şekilde duman veya gürültü çıkaran araçların sürücülerine şehir merkezlerine girmeme, trafikten men ve para cezaları verilir. Susturucu ve ses giderici parçalar araçlardan kesinlikle çıkartılamaz.

Şehir Bilgisi ve Sürücü Davranışları

1- Harita ve şehir planından faydalanılması,
2- Trafiği yoğun olmayan yolların seçilmesi,
3- Şehrin önemli kavşak, yol, hastane, terminal, spor alanlarının ve benzeri merkezlerinin bilinmesi,
4- Tarihi ve turistik yörelerin bilinmesi,
5- Sürücülerin araçlarını temiz tutmaları,
6- Sürücülerin kılık-kıyafetlerinin temiz ve tertipli olması,
7- Özel otomobillerin gerektiğinde kullanılması,
Bütün bu hususlar zaman, emek ve yakıt tasarrufu sağlar; çevrenin daha az kirletilmesine yol açar.

BÖLÜM 6 - MUAYENELER / KAZALAR / CEZALAR

Araçların Muayeneleri

Araçların teknik şartlara uyup uymadığı ekonomik yapıları da dikkate alınmak suretiyle belirli zamanlarda muayene edilerek tespit edilir. Muayene süresi geçirilen araçların sürücüleri para ve puan cezası ile cezalandırılır. Bu araçlar trafikten men edilir ve en yakın muayene istasyonuna gönderilirler.

1- Hususi otomobil ve römorkları, ilk 3 yaş sonunda iki yılda bir,
2- Resmi ve ticari plakalı otomobil ve römorkları ilk 2 yaş sonunda yılda bir,
3- Lastik tekerlekli traktör ve römorkları 3 yılda bir,
4- Diğer motorlu araçlar ve römorkları her yıl, periyodik muayeneye tabii tutulur. Muayene süresi dolmasa bile kazaya karışması sonucu yetkili zabıtaca muayenesi gerekli görülenler ile, üzerinde esaslı değişiklik yapılması durumunda araçların ayrıca özel muayenesi zorunludur.

Araçların muayeneleri Ulaştırma Bakanlığı'nca yapılır veya yaptırılır. Mali sorumluluk sigortası yaptırılmamış araçlar, muayeneye alınmazlar. Hurdaya çıkarılan araçlar 1 ay içinde ilgili tescil kuruluşlarına bildirilir.

Hukuki Sorumluluk ve Sigorta

Bir motorlu aracın işletilmesinin bir kimsenin ölümü veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde motorlu aracı işletenin sorumluluğunu karşılamak üzere yapılması zorunlu sigortaya; mali sorumluluk sigortası denir. Zorunlu mali sorumluluk sigortası bulunmayan araçlar, trafikten men edilir. Kazayı yapan aracın tespit edilmesi durumunda; mali sorumluluk sigortasını yaptırmamış olan araçların kazalarında; sigortacının iflası durumlarında ve çalınmış ve gaspedilmiş araçların meydana getirdikleri kazalardaki bedensel zararları karşılamak amacıyla Garanti Fonu oluşturulmuştur. Uluslararası veya şehirlerarası yolcu taşıyan otobüslerde yolcuları, sürücüleri ve yardımcılarını seyahat süresi içinde maruz kalacakları her türlü kazalara karşı korumak amacıyla otobüs zorunlu koltuk sigortası bulunmaktadır.

Sürücü Belgeleri

Motorlu araçların sürücü belgesi sahibi olmayan kişiler tarafından karayollarında sürülmesi ve sürülmesine izin verilmesi yasaktır. Sürücü belgeleri Trafik Tescil kuruluşlarınca verilmektedir. Bisiklet kullananların 11, motorsuz taşıt kullananların ve hayvan sürücülerinin 13 yaşını bitirmiş olmaları zorunludur.

Ülkemizde Uluslararası sürücü belgesi, "Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu" tarafından verilmektedir. Sürücüler, ikamet adresi değişikliklerini, 30 gün içinde kayıtlı oldukları tescil kuruluşuna bildirmek zorundadır.

Sürücü belgeleri, aşağıdaki hal ve şartlarda trafik zabıtasınca geri alınır:
1- Sağlık raporu ile sürücülük yapmasında sakınca görülenlerin,
2- Sürücü belgesinin sahte olduğu, hile ile alındığı, şartlarına uygun olmadan verildiği tespit edilenlerin.

B, C ve E sınıfı sürücü belgesi sahipleri, araçlarına en çok yüklü ağırlığı 750 kg'a kadar olan hafif römork takarak kullanabilirler. Yüklü ağırlığı 750 kg'ı geçen, römorkları taşıtlarına takarak kullanmak isterlerse, ayrı bir sınavdan geçirilirler ve römorklu taşıt kullanabilecekleri belgelerine işlenir.

Sınıfı	Araçları	Yetkisi	Yaş
A1	Motorlu bisiklet	-	17
A2	Motosiklet	A1	17
B	Otomobil Minibüs Kamyonet	F	18
C	Kamyon	B-F	22
D	Çekici	C-B-F	22
E	Otobüs	C-B-F	22
F	Lastik tekerlekli traktör	-	17
G	İş makineleri	-	18
H	Özel Tertibatlı Araçlar	-	17

Araçlarda Bulundurulması Zorunlu Araç ve Gereçler

1-Takograf: Otobüs, kamyon ve çekicilerde.

2-Taksimetre: Taksi otomobillerinde

3-Yangın söndürme cihazı: Cihaz sürücünün hemen yanında bulunmalıdır.
a) Otomobil, minibüs ve kamyonetlerde 1 kg. kapasiteli bir adet,
b) Otobüs, kamyon ve çekicilerde 6 kg. kapasiteli bir adet,
c) Tehlikeli madde taşıyan araçlarda 6 kg. kapasiteli iki adet,

4- Reflektör: Motosiklet ve motorlubisiklet hariç, bütün motorlu taşıtlarda 2 adet,

5- Stepne: Şehirlerarası yolcu taşıyan bütün araçlarda,

6- Tekerlek takozu: Otobüs, azami ağırlığı 3,5 tondan fazla olan araçlar ve iki dingilli römorklarda bir adet. Üç veya daha çok dingilli taşıtlarda ve tek dingilli römorklarda iki adet.

7- Yedek malzeme ve takımlar: Otomobil, minibüs, otobüs, kamyonet, kamyon, çekici ve lastik tekerlekli traktörlerde.

8- İlk Yardım Çantası: Otomobil, minibüs, kamyonet, otobüs, kamyon, çekici ve lastik tekerlekli traktörlerde.

9- Engel İşareti: Otobüs, kamyon ve çekicilerde 150x25 cm. ebadında bir adet.

Trafik Kazaları

Trafik Kazalarına El Konulması:

Kaza nedenlerini, iz ve delillerini belirleyecek "Kaza Tespit Tutanağı" düzenlemek üzere trafik zabıtasınca (polis veya jandarma) el konulur:
1- Trafik kazalarında yolun trafiğe kapandığı hallerde, yolu trafiğe açmak,
2- Karayolunu kullananlar için ek bir tehlikenin oluşmasını önlemek için gerekli tedbirleri almak,
3- Yaralılara ilk yardım yapılmasını veya en yakın sağlık kuruluşuna gönderilmesini sağlamak,
4- Kaza yerindeki mal güvenliğini sağlamak,
5- Trafik Kazası Tespit Tutanağı düzenlemek,

Kazaya Karışanların Sorumlulukları:

1- Durmak ve trafik güvenliği için gerekli önlemleri almak,
2- Kaza yerindeki durumu değiştirmemek,
3- Olayı görevlilere bildirmek, kaza yerinden ayrılmamak,
4- Olayda taraf olanlar, istendiğinde diğer tarafa kimlik ve adreslerini bildirmek, sürücü ve trafik belgeleri ile sigorta poliçelerini göstermek, bunlara ait gerekli bilgileri vermek,
5- Başında sahibi ve sorumlusu bulunmayan araç veya mala zarar verilmesi halinde; aracın, malın ilgilisini bulmak. Bulunmadığı takdirde zarar verilen aracın veya malın görülebilen yerlerine not bırakmak.

Kaza sadece maddi hasarla sonuçlanmış ise, kazaya karışan bütün tarafların, aralarında yazılı olarak anlaşmaları halinde olay yerinden ayrılabilirler. Olay yerinden ayrıldıktan sonra, kaza tespit tutanağı düzenlenmesini isteyemezler.

Kaza Yerinden Geçenlerin Sorumlulukları:

1- Kaza yerinde usulüne uygun ilk yardım tedbirlerini almak,
2- Olayı en yakın zabıtaya veya sağlık kuruluşuna bildirmek,
3- Yetkililerin isteği halinde yaralıları sağlık kuruluşuna götürmek.

Sürücülerin Asli Kusur Halleri:

1- Kırmızı ışıkta veya görevlinin dur işaretinde geçmek,
2- "Taşıt giremez" levhasının bulunduğu karayoluna veya bölünmüş karayolunda karşı yönden gelen trafiğin kullandığı şerit veya bağlantı yoluna girmek,
3- İkiden fazla şeritli taşıtyollarında, karşı yönden gelen trafiğin kullandığı şerit veya yol bölümüne girmek,
4- Arkadan çarpma,
5- Geçme yasağı olan yerlerde öndeki aracı geçmek,
6- Dönüş manevralarını yanlış yapmak,
7- Şeride tecavüz etmek,
8- Kavşaklarda ilk geçiş hakkına uymamak,
9- Daralan kaplamalarda geçiş kolaylığı sağlamamak,
10- Manevraları düzenleyen kurallara uymamak,
11- Yerleşim yerleri dışındaki karayolunda zorunlu haller dışında duraklamak veya parketmek,
12- Kurallara uygun olarak park etmiş araca çarpmak.

Trafik Suçları ve Karşılığı Cezalar

Trafik suçlarına ilişkin davalara trafik mahkemeleri, bunların bulunmadığı yerlerde sulh ceza mahkemelerinde bakılır.

Adli Cezalar:

1- Hafif para cezası
2- Hafif hapis (Hafif para cezası ile birlikte)
3- Belgelerin geri alınması (Hafif para cezası ile birlikte)
4- İşyeri kapatma (Hafif para cezası ile birlikte)

İdari Cezalar:

1- Para cezası
2- Belgelerin geri alınması
3- Puan cezası (Suçun işlendiği tarihten geriye doğru bir yıl içinde toplam 100 ceza puanını dolduran sürücülerin sürücü belgeleri 2 ay süre ile geri alınır ve eğitime tabi tutulur. Aynı yıl içinde ikinci defa 100 ceza puanını dolduran sürücülerin sürücü belgeleri 4 ay süre ile geri alınarak psiko-teknik değerlendirmeye ve psikiyatri uzmanının muayenesine tabi tutulurlar. Muayene sonucunda sürücülük yapmasına engel hali bulunmayanların belgeleri, süresi sonunda iade edilir. Bir yıl içinde üç defa ceza puanını dolduran sürücülerin sürücü belgeleri süresiz olarak iptal edilir.) Ölümle sonuçlanan trafik kazalarına asli kusurlu olarak sebebiyet veren sürücülerin sürücü belgeleri ise 1 yıl süre ile geri alınır. İdari bir trafik suçu işleyenler hakkında Ceza Tutanağı düzenlenir. Ödeme peşin veya tutanağın tebliğ tarihinden 15 güne kadar yapılırsa, cezada 1/4 peşin ödeme indirimi yapılır. Para cezalarının, tutanağın tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde ödenmesi gerekir. 1 ay içinde ödenmeyen cezalar için her ay % 5 faiz uygulanır. Ancak toplam tutar cezanın 2 katını geçemez.

Trafik para cezası tutanakları, takip ve tahsil için bu tutanakları düzenleyenler tarafından 7 iş günü içinde ilgili mal sandığına gönderilir.

Otoyol Kuralları

1- Otoyola girerken "Hızlanma Şeridi" nden yararlanılarak, yoldaki trafiğin akış hızına uyum sağlandıktan sonra hızlanma şeridinin sonundan otoyol bandına girmek zorunludur.
2- Otoyolda duraklamak, parketmek, geri gitmek ve geriye dönmek yasaktır.
3- Kaza ve arıza gibi zorunlu hallerde taşıtın emniyet şeridine alınarak işaretlenmesi gerekir. Emniyet şeridinde seyretmek yasaktır.
4- Otoyoldan çıkarken de, "Yavaşlama Şeridi" ne şeridin başından girmek bu şerit boyunca hız azaltmak zorunludur.

BÖLÜM 5 - GENEL BİLGİLER

Araçların Işıkları

Araçlar geceleri veya sis, kar, şiddetli yağmur ve yeterli derecede aydınlatılmamış tünel gibi görüşün yetersiz olduğu yer, zaman ve hallerde ışıklarını yakmak zorundadırlar. Uzağı Gösteren Işıklar:

1- Yerleşim birimleri dışındaki karayollarında geceleri seyrederken,
2- Yeterince aydınlatılmamış tünellere girerken,
3- Benzeri yer ve hallerde, Sürücüler, geceleri, yakın ilerisi görülmeyen kavşak, dönemeç ve tepe üstlerine yaklaşırken, yakın ve uzağı gösteren ışıkları ardarda ve sıra ile yakarak gelişlerini haber vermek zorundadırlar.

Yakını Gösteren Işıklar:

1- Karşılaşmalarda,
2- Aydınlatmanın yeterli olduğu yerlerde,
3- Öndeki aracı takip ederken,
4- Gece bir aracı geçerken yan yana gelinceye kadar,
5- Gündüz görüşü azaltan sisli, yağışlı ve benzeri havalarda, kullanılır. Kuyruk ışıklarının uzağı veya yakını gösteren ışıklar veya sis ışıkları ile birlikte kullanılması zorunludur. Kısa farlar 25 m., uzun farlar 100 m. aydınlatacak şekilde ayarlı olacaktır.

Işıkların Kullanılmasında Yasaklar:

1- Sis ışıklarının; sisli, karlı ve sağanak yağmurlu havalar dışında ve diğer farlarla birlikte yakılması,
2- Dönüş ışıklarının "geç" anlamında kullanılması,
3- Karşılaşmalarda ışıkların söndürülmesi,
4- Öndeki aracı geçişlerde uyarı için çok kısa süre dışında uzağı gösteren ışıkların yakılması,
5- Yönetmelikte belirlenen esaslara aykırı nitelikte ışık takılması ve kullanılması,
6- Sadece park lambaları veya sis ışıkları ile seyredilmesi,
Yasaktır.

Reflektör: Araçların arkasında en az 20 cm2 büyüklüğünde, römork ve yarı römorklarda bir kenarı 15 cm eşkenar üçgen şeklinde ve içi dolu olacaktır.

Arızalı Araçların İşaretlenmesi

Bozulan araçların durumuna göre:

1- Araçların park ışıkları yakılmadığı, yakıla-madığı veya yakılması halinde bile, diğer araç sürücüleri tarafından 150 m. mesafeden açıkça görülmediği takdirde, bozulan aracın ön ve arkasına uygun yerlere, diğer araç sürücülerinin 150 m. mesafeden açıkça görebilecekleri şekilde birer kırmızı reflektör veya kırmızı ışıklı cihaz konulması,
2- Dönemeç veya töpe üstü gibi yerlerde, kırmızı renkteki yansıtıcının veya kırmızı ışıklı cihazın, araçtan en az 30 m. uzaklığa, diğer araç sürücülerinin en az 150 m. mesafeden görebilecekleri yer ve şekilde yerleştirilmesi, 3- Otobüs, kamyon ve çekicilerin arızalanması halinde, normal hava şartlarında en az 150 m.den net olarak görülebilecek şekilde 150x25 cm. ebadında engel işaretinin konulması, mecburidir. Bozulan araç tehlikeli madde taşıyor ise, her durumda kırmızı ışıklı cihaz kullanılacak ve devamlı şekilde başında beklemek suretiyle gözetim altında tutulacaktır. Gerekli tedbirler alınıncaya kadar araçta acil uyarı (dörtlü ikaz) lambaları varsa bunlar yakılır.

Çekilmesi Çekilen aracın:

1 - Ağırlığı, çeken aracın taşıma sınırından fazla olmayacaktır.
2- Sürücüsünün yönetiminde olacaktır.
3- Işık donanımı bozuk ise, arkasına gündüz 20x20 cm ebadında kırmızı bez, gece kırmızı ışık veya reflektör konur.

Çeken ve Çekilen Araçlarla İlgili Şartlar:

1- Her iki araç boş olacak, yolcu taşınmayacak,
2- İki aracın bağlantısı çelik çubuk, çelik halat veya zincirle yapılacak,
3- İki araç arasındaki mesafe 5 m.yi geçmeyecek. Bu açıklık 2,5 m.yi geçtiği takdirde, bağlantının orta kısmına gündüz kırmızı yansıtıcı veya bez, gece kırmızı ışık veya yansıtıcı konacaktır.
4- Çekilen aracın freni bozuk ise, çeken araç ile arasındaki açıklık 1 m.den fazla olmayacak, bağlantı, iki aracın birbirlerine yaklaşmalarını önleyecek şekilde (çeki demiri) yapılmış olacak.
5- Çeken araç, freni bozuk aracı çekerken 15 km/s. hızdan, diğer hallerde 20 km/s. hızdan fazla hızla sürülmeyecektir.
6- Kendi kendine hareket gücü olmayan römork ve benzeri arızalı araçlar ile başka bir araçla çe¬kilemeyecek durumda olan arızalı araçlar, yalnız kurtarıcı araçlarla çekilecektir.

Tedbirsiz ve Saygısız Araç Sürme

Araç sürücülerinin:

1- Su, çamur ve benzerlerini sıçratarak, atarak, dökerek,
2- Korkutarak veya şaşırtarak,
3- Sigara külü ve izmaritlerini veya başka şeyleri yola atıp dökerek,
4- Özel amaçlarla keyfi veya kasıtlı davranışlarda bulunmak suretiyle yaya ve taşıt trafiğinin seyir emniyetini ihlal ederek veya tehlikeye düşürerek,
5- Seyir halinde sürücülerin cep ve araç telefonu ile benzeri haberleşme cihazlarını kullanması,

Tedbirsiz ve saygısız davranışlarda bulunarak araç sürmeleri yasaktır. Taşıtlara monte edilecek özel setlerle cep veya araç telefonları ele alınmadan kullanım imkanı sağlandığında, sürücü zorunlu hallerde telefon konuşması yapabilecektir.

Ses, Müzik, Görüntü ve, Haberleşme Cihazları

Uyarı işareti olarak kullanılan ses cihazlarının:

1- Yakın ilerisi görülmeyen kavşak, dönemeç ve tepe üstü gibi yerlere yaklaşırken gelişini haber verme, yol ve trafik durumunun gereğine göre, karayolunu kullananları uyarma ve geç¬me halleri dışında kullanılması,
2- Kamunun rahat ve huzurunu bozacak şekil¬de gereksiz veya gereğinden uzun ve ayarsız olarak seslendirilmesi,
3- Geçiş üstünlüğüne sahip araçlarda bulundu-rulması gerekenlerin diğer araçlara takılarak kullanılması, yasaktır.

Görüntü cihazlarının, kamu hizmeti yolcu taşı¬macılığı yapan araçlara takılması ve kullanıl¬ması yasaktır.

Pikap, teyp ve benzeri cihazlar:

1- Dolmuş otomobilleriyle kamu hizmeti taşı¬ması yapan minibüslerde bulunmayacaktır.
2- Otobüslerde, sürücünün kullanamayacağı bir uzaklıkta bulunabilecektir.

Hoparlörler:

1- Trafik Tescil kuruluşlarından izin alındıktan sonra takılabilecektir.

Yavaş Sürme ve Yavaşlama Yasağı

1- Diğer araçların ilerleyişine engel olacak şekilde yavaş sürmeleri,
2- Belirlenen hız sınırlarının çok altında ve trafiğin akışına engel olacak şekilde sürmeleri,
3- Başkalarını rahatsız edecek veya tehlikeye sokacak şekilde gereksiz ve ani yavaşlamaları, yasaktır.

Okul Taşıtları

1- Okul taşıtı sürücüleri öğrenci indirme-bindirme yaptıkları sırada aracın arkasındaki "DUR" işaretinin ışığını yakmak; diğer araç sürücülerinin de bu ışık yandığı sürece durması,
2- Okul taşıtlarında araç içi düzenini sağlama, araç iniş ve binişlerde öğrencilere yardımcı olmak üzere rehber öğretmen veya kişi bulundurulması, zorunludur.
Okul taşıtlarında öğrencilerin kolayca yetişebileceği camlar ve pencereler sabit olacaktır.

Yaya, Okul, Demiryolu Geçitlerinden Geçme

Yaya ve Okul Geçitlerine Yaklaşan Sürücüler:

1- Hızlarını azaltmaları,
2- Geçitten geçen yaya veya geçmek üzere bulunan yayalara ilk geçiş hakkını vermeleri,
3- Varsa okul geçit görevlisinin işaretine uymaları, zorunludur.

Demiryolu Geçitlerinde Sürücülerin:

1- Geçidin durumuna uygun hızla geçmeleri,
2- Işıklı veya sesli talimatın vereceği "DUR" işaretine uymaları,
3- Taşıt yolu üzerine indirilmiş veya indirilmekte olan bariyer varken geçide girmemeleri,

Sürücülerin kontrolsüz demiryolu geçitlerinde:

1- Geçmeden önce geçide makul bir mesafede durmaları,
2- Herhangi bir demiryolu aracının yaklaşmadığından emin olduktan sonra geçmeleri, mecburidir.

Yükleme Kuralları

Araçlara, taşıma sınırı üstünde yolcu ve yük alınması, taşıma sınırı aşılsın veya aşılmasın, dingil ağırlıklarını aşacak şekilde yük yüklenmesi yasaktır. Ağırlık ve boyutları bakımından özelliği olan özel yüklerin karayolu ile taşınması için Ulaştırma Bakanlığı'ndan özel izin almak zorunludur. Araçların ağırlık ve boyut kontrollerini yapmak veya yaptırmak ve denetlemek görevi Ulaştırma Bâkanlığı'na aittir.
Radyoaktif maddelerin yüklenmesi, boşaltılması ve taşınabilmesi için Atom Enerjisi Komisyo-nu'ndan izin alınması zorunludur. Karayollarında ticari amaçla yolcu ve yük taşıyabilmek için, sürücülerin ticari taşıt kullanma belgesi sahibi olmaları gerekmektedir.

Yükleme sırasında dikkat edilecek hususlar:

1- Yükün, karayoluna değecek, düşecek, dökülecek, saçılacak, sızacak, akacak, kayacak, gürültü çıkaracak şekilde yüklenmesi,
2- Dengeyi bozacak, yoldaki bir şeye takılacak ve sivri çıkıntılar oluşturacak şekilde yüklenmesi,
3- Görüşe engel olacak, aracın sürme güvenliğini bozacak ve tescil plakalarını, ayrım işaretlerini, fren ve dönüş ışıklarıyla yansıtıcıları örtecek şekilde yüklenmesi,
4- Aracın boyunu önden 1 m.den, arkadan 2 m.den fazla aşacak şekilde yüklenmesi,
5- Kasanın sağ ve sol yanlarından taşacak şekilde yüklenmesi,
6-'Çamurluk, basamak, kasa kenarı, sürücü mahallinin veya araç üstü, bagaj merdiveni gibi dış kısımlarda ve yük üzerinde yolcu taşınması, yanaktır.

Yük taşımak için yapılmış araçlarda, gerekli hallerde: 1- Uygun oturma yerlerinin yapılmış, kasa kenarlarının kapalı ve üzerinin örtülü olması şar-tıyla, taşıma sınırının her tonu için 2 yolcu taşınabilir.
2- Kısa mesafelerde işçi taşınmasında kullanılacaklar için, kasa kapaklarının kapalı ve karoser zeminden itibaren en az 120 cm yüksekliğinde elle tutulacak sağiam bir korkuluğun bulunması şartı ile taşıma sınırının her tonu için ayakta 2 yolcu (işçi) taşınabilir.
3- Tarım ürünlerinin toplanması, yüklenmesi veya boşaltılması amacıyla lastik tekerlekli traktörlerin römork veya yarı römorklarında oturmaları şartıyla, taşıma sınırının her tonu için en çok 3 kişi taşınabilir.
4- Yükle yolcu birarada taşınırken yükler sağiam olarak yerleştirilmiş ve bağlanmış olmalı, kasanın yan ve arka kapakları kapalı olmalı, yolcular kasa içinde ayrı bir yere oturtulmalıdır.

Tehlikeli Maddelerin Taşınması

Fiziksel ve kimyasal yapı ve nitelikleri bakımından patlayıcı, parlayıcı, yanıcı, yakıcı, kendi kendine tutuşucu veya kolayca ateş alıcı, zehirli veya radyoaktif maddeler ile bunların benzerleri Tehlikeli Madde sayılır.

1- Tehlikeli maddelerin yüklenmesi ve boşaltılması sırasında bulundukları yere 30 m. mesafe içinde, sigara ve benzerleri içilmeyecek, kibrit, çakmak, aydınlatma cihazı ve benzerleri gibi alev ve kıvılcım çıkaran şeyler kullanılmayacak.
2- Tehlikeli madde taşıyan araçların içine 6-vol-tu geçmeyen pilli fener dışındaki aydınlatma cihazlarıyla girilmeyecektir.
3- Bu araçlarda iki adet 6 kg. kapasiteli yangın söndürme cihazı bulundurulacaktır. Bunlardan biri iyice görülebilen ve erişilmesi kolay olan bir yerde, diğeri de sürücünün hemen yanında bulundurulmalıdır.
4- Araca başka yük alınmayacak, mal sahibi veya hizmetliden başka yolcu bindirilmeyecektir.
5- Park etme ve duraklama halinde araç, bir görevlinin gözetiminde olacaktır.
6- Bu araçları sürenler, yerleşim yerleri dışındaki karayolunda, diğer araçları en az 50 m. mesafeden takip edeceklerdir.
7- Duraklama hallerinde diğer araçlarla aralarında 20 m. mesafe bulunduracaklardır.

Sürücü ve Yolcuların Koruyucu Tertibat Kullanmaları

1- Otomobil ve tescilde otomobil gibi işlem gören arazi taşıtlarında ve minibüslerde emniyet kemeri bulundurulması ve kullanılması zorunludur. Söz konusu bu araçların ön koltuklarında 10 yaşından küçük çocukların taşınması yasaktır.
2- Motosiklet ve motorlu bisiklet sürücülerinin koruma başlığı ve koruma gözlüğü, yolcularının ise koruma başlığı kullanmaları zorunludur.

Bisiklet, Motorlu Bisiklet ve Motosiklet Sürücüleri İle İlgili Kurallar

1- Bu araçların yaya yollarında sürülmesi yasaktır. Ayrı bir bisiklet yolu olduğu halde, bisiklet ve motorlu bisikletlerin taşıt yollarında sürülmesi yasaktır.
2- İkiden fazlasının taşıt yolunun bir şeridinde yanyana sürülmesi yasaktır.
3- Sürücü arkasında yeterli bir oturma yeri olmadıkça başka kişilerin taşınması yasaktır.
4- Bir kişiden fazlasının taşınması yasaktır.
5- Bu araçların sürülmesi sırasında elde bagaj, paket ve benzerlerinin taşınması yasaktır.
6- Bisiklet sürenlerin en az bir elleri, motorlu bisiklet sürenlerin manevra için işaret vermeleri halleri dışında iki elleri ve motosiklet sürenlerin devamlı iki elleriyle taşıtlarını sürmeleri zorunludur.

Yayalarla İlgili Kurallar

1- Yayalar yaya yolu, banket veya alan varsa, buralardan yürümek zorundadırlar.
2- Her iki tarafında banket bulunan veya bulunmayan ve kullanılır durumda olan veya olmayan yollarda, yayalar kendi gidiş yönlerine gö-re sol banketten veya sol kenardan yürümek zorundadırlar.
3- Taşıt yolunun karşı tarafına geçmek isteyen yayalar, yaya ve okul geçitlerinden veya kavşaklardan geçmek zorundadırlar. 100 m. yakınında bu gibi yerler yoksa, gelen taşıtların uzaklık ve hızını kontrol ederek en kısa doğrultuda karşıya geçebilirler.
4- Beyaz baston taşıyan, kolunda üç siyah yu-varlaklı sarı bant bulunan bir yayanın veya bir köpek yardımıyla yürüyen özürlü kişilerin taşıt yolu üzerinde bulunmaları halinde bütün sürücülerin yavaşlamaları, gerektiğinde durarak yardımcı olmaları zorunludur.
5- Yaya ve okul geçitlerinden geçerken geçidin sağ bölümünden yürümek zorundadırlar.
6- Yayalar, karşıya geçişlerini yapmak üzere taşıtyoluna girmeden önce, önce sol taraflarını sonra sağ taraflarını kontrol etmelidirler.
7- Yaya yolu bulunmayan karayollarında yürümek zorunda kalan yayalar gece ve gündüz görüşün az olduğu hallerde sürücüleri uyarıcı açık renk elbise giymek, üstünde veya elindeki eşyada yansıtıcı bulundurmak veya ışık taşımak zorundadır.

Araçların Tescili

Tescile yetkili kuruluşlar:

Askeri araçlar, iş makineleri ve raylı sistemle çalışanlar dışındaki bütün motorlu araçlar tescile tabi motorlu araçlara takılarak kullanılacak yapıda ve yüklü ağırlığı 750 kg'ın üstünde olan römork ve yarı römorkların tescilleri trafik tescil kuruluşlarınca, Askeri araçlar Türk Silahlı Kuvvetlerince, Raylı sistemle çalışan araçların tescilleri, kullanıldığı yerlere göre ait olduğu kuruluşlarca, Kamu kuruluşlarına ait olan iş makineleri ilgili kuruluşlarca, Tarım kesiminde kullanılan özel veya tüzel kişilere ait iş makineleri ziraat odalarınca, tarım kesiminde kullanılanlar dışında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılanların tescilleri üyesi oldukları ticaret, sanayi veya ticaret ve sanayi odalarınca, Motorsuz taşıtlardan gerekli görülenlerin (il trafik komisyonu kararıyla) tescilleri belediyelerce, Yapılır.

Araç sahipleri:

1- İlk tescil için satın alma veya gümrükten çekme tarihinden itibaren üç ay içinde,
2- Daha önce tescil edilmiş aracı, satın veya devir aldıklarında ise, 1 ay içinde,
ilgili tescil kuruluşlarında kendi adlarına tescil yaptırmak zorundadır.

Araç üzerinde yapılan değişikliğin, renk ve adres değişikliklerinin 30 gün içinde ilgili tescil kuruluşlarına bildirilmesi zorunludur. Sürücülerin tescil plakaları bakımından dikkat etmeleri gereken husus: ışıkların yakılmasıyla birlikte, arka plakanın 20 m. mesafeden okunacak şekilde aydınlatılmış olmasıdır.

Araç Üzerinde Bulundurulması Gerekli Belge ve Plakalar:

1- Tescil belgesi (Sahiplik Belgesi)
2- Trafik belgesi
3- Mali sorumluluk sigortası
4- Tescil plakası

Geçici olarak tescil edilen araçlar üzerinde bulundurulması zorunlu belge ve plakalar:

1- Geçici tescil plakası
2- Geçici trafik belgesi (A 6 gün, B 30 gün, C 6 gün, D 30 gün, E 6 gün, F geçici trafik belgeleri 3 ay süreyle geçerlidir.)
3- Mali sorumluluk sigortası